Kemik İliği Nakli

TURGUT ÖZAL TIP MERKEZİ ÇOCUK KEMİK İLİĞİ NAKLİ ÜNİTESİ

Çocuk Kemik İliği Nakli
Kemik iliği nakli, kan kanseri (lösemi), bazı solid tümörler, bağışıklık sistemi bozuklukları, bazı metabolik hastalıklar ve diğer kan hastalıklarıyla mücadele eden çocuklar için kemik iliği fonksiyonunun düzeltilmesi amacıyla yapılan hayati öneme bir tedavi yöntemidir.

ÇOCUK KEMİK İLİĞİNAKİL MERKEZİ
Lösemi, Lenfoma, MDS, Aplastik Anemi, Talasemi, Hemofagositik lenfohistiyositoz ve doğuştan immün yetmezliklerin önemli bir kısmında hastalığın kesin tedavisi için(küratif tedavi) kemik iliği nakli yapılması gerekmektedir. İnönü ÜniversitesiTıp Fakültesi Turgut Özal Tıp Merkezi Çocuk Kemik İliği Nakli Merkezimizde hastalar kemik iliği nakil konseyinde değerlendirilir ve nakil ihtiyaçları belirlenerek otolog, allojenik ve akraba dışı kemik iliği nakilleri başarılı bir şekilde gerçekleştirilir. Merkezimizde Prof. Dr. Arzu Akyay (merkez sorumlusu), Dr. Öğretim Üyesi Yurday Durma Öncül (merkez sorumlu yardımcısı) olmak üzere iki öğretim üyesi ile beraber 6 hemşire, kemik iliği nakil koordinatörü ve terapötik aferez teknik sorumlusu görev yapmaktadır. Merkezimizde hali hazırda 9 adet hepafiltreli hasta odası mevcuttur.

Kemik İliği Nakli Türleri:
1. Otolog (Kendinden Kendine) Nakil:
Çocuğun kendi sağlıklı kemik iliğinden veya kök hücrelerinden yapılan nakildir. Özellikle lenfoma, nöroblastoma ve buna benzer yüksek riskli tümörlerde önce hastanın kemik iliği toplanır dondurulur. Sonra normal şartlarda verilemeyecek yüksek doz kemoterapiler verilir tümör ortadan kaldırılır ve daha sonra hastanın önceden dondurulmuş kök hücreleri nakledilir.

2. Allojenik (Bağışçıdan) Nakil:
Başka bir kişiden (genellikle bir kardeş, yakın aile üyesi veya genetik olarak uyumlu bir bağışçıdan) alınan kemik iliği veya kök hücrelerinin nakledilmesidir. Alıcı ile bağışçı arasındaki genetik uyum, nakil başarısı için önemlidir.
Çocuklarda Kemik İliği Naklini Gerektiren Durumlar:
• Yüksek riskli lösemi, lenfoma, nöroblastom, beyin tümörleri, Ewing Sarkom, Wilms Tümörü gibi kanserler
• Hemofagositik lenfohistiyositoz (HLH)
• Myelodisplastik sendrom (MDS)
• Talasemiler
• Orak hücreli anemi
• Aplastik anemi (kemik iliği yetersizliği)
• İmmün yetmezlik hastalıkları (bağışıklık sistemi bozuklukları)
• Metabolik hastalıklar (bazı nadir genetik hastalıklar)
• Konjenital nötropeniler

Nakil Süreci:
1. Hazırlık Aşaması (Hazırlama rejimi):
o Hazırlama rejiminde çocuğun hastalığına göre kemoterapi veya radyoterapi uygulanabilir. Bu aşama hastalıklı kemik iliğinin yok edilmesi ve bağışıklık sisteminin baskılanması amacıyla yapılır.
2. Kemik İliği veya Kök Hücre Transplantasyonu:
o Sağlıklı kök hücrelerin nakledildiği safhadır. Kök hücreler ya ameliyathane ortamında arka kalça kemiğinden ya da kök hücre arttırıcı ilaçlar kullanıldıktan sonra aferez yöntemiyle koldan periferik damarlardan toplanarak alıcıya nakledilir. İki üç hafta içinde verilen kök hücreler kemik iliğindeki niş denilen yuvalarına tutunarak sağlıklı kan hücrelerinin üretimini başlatır..

3. İyileşme Süreci:
o Bu süreç, genellikle 3-4 hafta sürer. Kemik iliği nakli sonrasında bağışıklık sistemi zayıf olduğundan, enfeksiyon riskine karşı dikkatli bir izlem yapılır. Vericinin yeni hücreleri üretilene kadar kan transfüzyonları yapılır. Ayrıca, nakil yapılan hücrelerin alıcıya uyum sağlaması için ilaç tedavisi (immünosupresif tedavi) uygulanır.

Başarı Oranı ve Riskler:
• Kemik iliği nakli, çocuğun yaşı, genel sağlık durumu, hastalığın türü ve bağışçı ile genetik uyum gibi faktörlere bağlı olarak değişen başarı oranlarına sahiptir.
• Nakil sonrası ciddi komplikasyonlar olabilir, örneğin verici atak hastalığı (graft-versus-host hastalığı, GVHD) ve enfeksiyonlar gibi.
Kemik iliği nakli, çocukların hayatta kalabilmesi için hayati bir tedavi yöntemidir. Ancak, bu tedavi için aile uygun donör her zaman bulunamayabilir. Bu durumda gönüllü donörler kök hücre bağışçısı olarak kullanılır.

Kemik İliği Bağışı Nasıl Yapılır?
1. Bağışçı Kriterleri:
o Sağlıklı 18-35 yaş arası bireyler,
o Tüm sağlık koşullarını taşıyan kişiler.

2. Bağış Süreci:
o Donör olmak için önce doku tipininiz belirlenmesi için test yapılır (genetik uyum belirlenir).
o Test sonrasında bir hastayla uyumlu çıkmanız durumunda, kemik iliği bağışı için davet edilirsiniz.

Nerelerde Bağış Yapabilirim?
• Türk Kızılayı’na başvurduğunuz takdirde kan örnekleriniz alınır TÜRKÖK (Türkiye Kök Hücre Koordinasyon Merkezi)’ne donör olarak kaydınız yapılır.
• Sonuç: Çocuklarda kemik iliği nakli, pek çok hastalığın tedavisinde önemli bir seçeneğidir. Her çocuğun durumu farklı olduğu için, nakil kararı ve süreci mutlaka bir uzman ekip tarafından değerlendirilmelidir. Kemik iliği nakli sonrası çocuğun iyileşme süreci, bağışıklık sisteminin toparlanması ve genel sağlık durumu göz önünde bulundurularak dikkatle izlenmelidir.

Hayata Dokunun!
• Kemik iliği bağışı ile bir çocuğun sağlıklı bir geleceğe adım atmasına yardımcı olabilirsiniz!
• Siz de kök hücre bağışçısı olarak bir umut olabilirsiniz!

________________________________________

İletişim:
Elif Mengiler, Turgut Özal Tıp Merkezi Çocuk Kemik İliği Nakil Merkezi Koordinatörü
Tel: 0 422 3410660-5370-5385

________________________________________

İNÖNÜ ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ TURGUT ÖZAL TIP MERKEZİ ERİŞKİN KEMİK İLİĞİ NAKLİ ÜNİTESİ

Hematoloji bölümü başta Kan kanserleri (Lösemiler), Lenf kanserleri (Lenfomalar), Kemik iliği yetmezlik sendromları (MDS) ve Myeloproliferatif hastalıklar gibi bir çok kanser hastalığı tedavisi ile uğraşan bir bilimdalıdır. Bu kanser hastalıkları dışında her türlü kanama ve pıhtılaşma bozuklukları, kansızlıklar ve kemik iliği tembellikleri gibi bir çok hastalığın takip ve tedavisi bölümümüz tarafından yapılmaktadır. Günümüzde Lösemi, Lenfoma, MDS ve Myeloproliferatif hastalıkların tedavisinde kemoterapi uygulaması ana tedavi seçeneğini oluşturmakla birlikte bu hastaların önemli bir kısmında hastalığı vücuttan tamamen atabilmek için (küratif tedavi) kemik iliği nakli yapılması gerekmektedir. Bilindiği gibi otolog, allojenik, haploidentik ve akraba dışı olmak üzere çeşitli kemik iliği nakilleri yapılmaktadır. Bu nakillerin herbirinin kendi içerisinde başarı ve riskleri bulunmaktadır. Bu nakillerin hematologlar tarafından tercih edilmesinde hastanın yaşı, hastalığı ve uygun ilik olup olmaması rol oynamaktadır. Merkezimizde de tedavi ve takibi yapılan bu hastalar ayrı ayrı değerlendirilerek nakle ihtiyaç olup olmadığı, eğer nakil yapılacaksa hangi tip naklin yapılacağı Sağlık bakanlığı mevzuatı içerinde kemik iliği nakli konseyi tarafından kararlaştırılmaktadır.

İnönü Üniversitesi Tıp Fakültesi Turgut Özal Tıp Merkezi Kemik İliği Nakli Merkezin kendi içinde yapılanmasını tamamlayarak 2010 yılında Sağlık Bakanlığından ruhsat almış ve kemik iliği nakline başlamıştır. Kemik iliği nakil merkezimizde otolog, allojenik, haploidentik ve akraba dışı kemik iliği nakli başarılı bir şekilde yapılmaktadır. 2014 yılında 2 haploidentik, 27 allojenik, ve 38 otolog olmak üzere toplam 67 kemik iliği nakli yapılmıştır. 2015 yılında akraba dışı kemik iliği nakli de merkezimizde yapılmaya başlanmıştır. Haziran 2015 içerisinde 2 tane akraba dışı nakil yapılmıştır. Bu hastalardan birine uygun ilik Almanya’dan diğerine ise Amerika’dan getirilerek tarafımızdan, bu merkezde kemik iliği nakli yapılmıştır. 2015 yılında toplam 67 hastaya kök hücre nakli yapılmıştır. 2016 yılında toplam 74 hastaya kök hücre nakli yapılmıştır. Bunların 25’i allojenik, 45’i otolog, 5 tanesi akraba dışı, bir tanesi haploidentik nakildir. Merkezimizde ruhsat alındıktan sonra bugüne kadar toplam 301 hastaya kemik iliği nakli yapılmıştır. Kemik iliği nakli ile ilişkili ölüm oranlarımız Amerika ve Avrupa standartlarındadır. Merkezimizde Prof. Dr. Mehmet Ali ERKURT, Prof.Dr. İrfan KUKU, Prof.Dr. Emin KAYA ve olmak üzere 3 öğretim üyesi ile beraber 1 uzman doktor, terapötik aferez teknik sorumlusu, kemik iliği nakli koordinatörü, 9 hemşire ve 2 hizmetli personel görev yapmaktadır. Merkezimizde hali hazırda 12 tane hasta yatağı mevcuttur. 1 yıl içerisinde tamamlanacak olan Onkoloji hastanesi ile kemik iliği nakli yatak sayımız 26’ya yükselecektir. Hastanemiz her türlü kemik iliği naklini yapmaya yeterli donanıma ve personele sahiptir. Merkezimizde bu yıl içerisinde Sağlık turizmi olarak komşu ülkelerden gelecek olan kemik iliği nakli hastalarına hizmet verilmeye başlanacaktır. İnönü Üniversitesi Turgut Özal Tıp Merkezi, Erişkin kemik iliği nakli merkezi, kemik iliği nakli alanında Türkiye’de önde gelen merkezlerden biridir ve sağlık turizmi alanında da iddialı olmaya devam edecektir.

Hastalıklara göre tedavi ve takip süreleri

Multiple Myeloma

Hastalara 4 kür(ay) Bortezomib, siklofosfamid ve deksametazon tedavisi aldıktan sonra otolog kök hücre nakli (OKİT) yapılır. Her kür 21 gün sürer ve hasta taburcu edilerek bir hafta dinlendirildikten sonra diğer küre geçilir. Her kür toplam 1 ay sürer. Uygun hastalarda 1. 4. 8. ve 11. günlerdeki tedaviler ayaktan verilebilir. Uygun olmayan hastalar tüm tedavileri yatarak almak zorundadır. Hastaya 4 aylık tedaviden sonra hasta remisyonda ise otolog kök hücre nakli yapılır. Kök hücre toplama (Mobilizasyon) ortalama 15 gün sürer. Hazırlama rejimi olarak Melphalan kullanılarak OKİT yapılır. OKİT yapıldıktan sonra ortalama 15-21 gün sonra hastalar taburcu olur. Bir Multiple Myeloma hastasının tanı konulduktan ortalama 5-6 ay sonra tedavisi tamamlanır.

Akut Myeloblastik Lösemi (AML)

Hastalar bir kür remisyon-indüksiyon tedavisi (3+7) alır. Ortalama hastanede yatış süresi 1 aydır. Sonra bir kür de konsolidasyon tedavisi olarak yüksek doz sitarabin tedavisi alır. Ortalama yatış süresi 1 aydır. Hastalar her kürden sonra 1 hafta taburcu edilerek dinlendirirlir. Remisyonda olan hastaya tam uyumlu ise kardeş donörden (10/10) kemik iliği nakli yapılır. Kardeşten tam uyumlu donör yoksa akraba dışı veya haploidentik (kısmi uyumlu) donörden kemik iliği nakli yapılır. Bu tedavi de ortalama 1 ay sürer. Bir AML hastasının tanı anından ortalama 3-4 ay sonra tedavisi tamamlanır. Hastalar nakil sonrası özellikle ilk 100 gün haftada bir gün olmak üzere, toplam 6 ay boyunca takip edilir.

Akut Lenfoblatik Lösemi (ALL)

Hastalar performans statusa göre 2 kür CALGB veya Hyper CVAD gibi bir rejim alır. Bu tedaviler ortalama 2 ay sürer. Hastalar her kürden sonra 1 hafta taburcu edilerek dinlendirirlir. Remisyonda olan hastaya tam uyumlu ise kardeş donörden (10/10) kemik iliği nakli yapılır. Kardeşten tam uyumlu donör yoksa akraba dışı veya haploidentik (kısmi uyumlu) donörden kemik iliği nakli yapılır. Bu tedavi de ortalama 1 ay sürer. Bir AML hastasının tanı anından ortalama 3-4 ay sonra tedavisi tamamlanır. Hastalar nakil sonrası özellikle ilk 100 gün haftada bir gün olmak üzere, toplam 6 ay boyunca takip edilir.

Burkit Lenfoma

Hastalar 4 kür CODOX-M/IVAC kemoterapisi alır. Her kür 21 gün sürer. Her kürden sonra hastalar taburcu edilerek 1 hafta dinlendirilir. Bu tedavi ortalama 4 ay sürer. Kök hücre toplama (Mobilizasyon) ortalama 15 gün sürer. Hazırlama rejimi olarak Bu-CY-Eto rejimi kullanılarak OKİT yapılır. OKİT yapıldıktan sonra ortalama 15-21 gün sonra hastalar taburcu olur. Bir Burkit Lenfoma hastasının tanı konulduktan ortalama 5-6 ay sonra tedavisi tamamlanır.

Nüks Non Hodgkin ve Hodgkin Lenfoma

Hastalara 2 kür DHAP rejimi verilir. Her kürden sonra hastalar taburcu edilerek 1 hafta dinlendirilir. Bu tedavi ortalama 2 ay sürer. Hastalarımızda DHAP sonu mobilizasyon yapılır bu yüzden, ek mobilizasyon rejimine gerek kalmamaktadır. Hazırlama rejimi olarak Bu-CY-Eto rejimi kullanılarak OKİT yapılır. OKİT yapıldıktan sonra ortalama 15-21 gün sonra hastalar taburcu olur. Bir nüks lenfoma hastasının tanı konulduktan ortalama 3 ay sonra tedavisi tamamlanır.

Merkezimizde ayrıca ilaç tedavisine cevap vermeyen Kronik Myelositer Lösemi, Aplastik Anemi, Myelodisplastik Sendrom, Talasemi, Solid tümörler ve Myelofibrozis hastalarına da kemik iliği nakli yapılmaktadır.

مركز زراعة ونقل نقي العظام في جامعة اينونو مركز تورغوت اوزال للبحوث الطبية

RANDEVU AL

LABORATUVAR VE RADYOLOJİ

ÖZEL İŞLEMLER

Kemik İliği Nakli